Demonstratieproject Stadsschouwburg met theaterrestaurant
De Stadsschouwburg van Middelburg (NL) is eind jaren ’60 van de vorige eeuw gebouwd. Inmiddels is het een aantal keer gerenoveerd. Bij de laatste verbouwing heeft het Theaterrestaurant de Koepoort, met zicht op de historische Koepoort, zich ook in het pand gevestigd.
Energietransitie versnellen
Gemeente Middelburg is eigenaar van het pand. Om de energietransitie te versnellen wordt gezocht naar diverse manieren om op een duurzame manier energie op te wekken. Een bekende techniek hiervoor zijn pv-panelen. Deze worden doorgaans op daken of op de grond geplaatst. Verticaal kunnen de panelen ook worden toegepast, maar dit wordt nog nauwelijks gedaan. Dit komt wellicht omdat de opbrengst lager zal zijn omdat ze dan minder gunstig op de zon gericht staan.
Nederland wil in 2050 energieneutraal zijn. Wanneer alle energie die nu gebruikt wordt duurzaam moet worden opgewekt, betekent dit dat er heel vee pv-panelen en/of windmolens geplaatst moeten worden. Of er moeten nieuwe opwekkingstechnieken doorbreken. Met de huidige stand van zaken zullen we ons op wind- en zonne-energie moeten richten. Naast pv-panelen op de grond en op daken kan het toch ook interessant zijn om ook pv-panelen verticaal in een gevelvlak toe te passen. Maar dan moet het wel op een fraaie en effiiciënte manier gebeuren! Bij de Stadsschouwburg willen we hier een proef mee doen.
Verticale panelen in historische binnenstad
De Stadsschouwburg is een markant gebouw in het beschermde stadsgezicht van Middelburg. Energieopwekking in een historische binnenstad is een hele uitdaging. Er moet ook rekening gehouden worden met de leefomgeving. Verduurzaming van een historische omgeving zonder afbreuk te doen aan het aanzicht is ook een belangrijk thema bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Toepassen van verticale pv-panelen vraagt om een maatwerkoplossing. Een ontwerp dat naadloos aansluit op de vormgeving van het gebouw en dat past bij de uitstraling van het gebouw en z'n omgeving.
Het elektriciteitsverbruik van het theater/Koepoortrestaurant is circa 100.000 KWh/jaar. Om energie op te wekken worden beeldbepalende innovatieve zonnepanelen voorzien, panelen waarop een illustratie kan worden afgebeeld. De panelen worden visueel geïntegreerd in het gebouw en worden een voorbeeld voor pv-integratie in panden in historische binnensteden. Winkels en restaurants kunnen op de panelen in het straatbeeld passende afbeeldingen voorzien. De Schouwburg/theater dient als inspirerend voorbeeld.
Schouwburg met de twee delen metselwerk naast de hoofdentree
Voorbeeld van een design met verticale pv panelen op de twee delen metselwerk naast de hoofdentree
Goed rendement en fraai uiterlijk
De conclusie was al snel dat de panelen op één van de zuidgevels geplaatst moesten worden. Dit is de zijde met de hoofdentree en is tevens gunstig qua bezonning. De variant met panelen op de toneeltoren verstoorden het beeld met de speklagen in het metselwerk te veel. Het idee is nu om de twee metselwerkvlakken naast de hoofdentree van panelen met een kunstzinnige grafische voorstelling te voorzien.
Het design wordt in het glas van de panelen gegraveerd waardoor de panelen kleurvast zijn en het design niet door weersomstandigheden kan worden aangetast, wat bij een folie op de panelen wel zou kunnen. Het ontwerp gebeurt in samenspraak met Team Ruimtelijke Kwaliteit.
Grafisch design in het glas van de pv-panelen
Voor het ontwerp heeft de stad Middelburg een bureau ingehuurd dat inmiddels een studie heeft verricht naar de mogelijkheden. Verschillende varianten zijn de revue gepasseerd. Voor het rendement is de oriëntatie belangrijk: zoveel mogelijk op het zuiden gericht en zo min mogelijk schaduw. Voor bewustwording van inwoners en bedrijfsleven m.b.t. de energietransitie is het belangrijk dat de panelen zich in het zicht bevinden vanaf de straat en dat ze er fraai uitzien.
Toepasbaarheid KMOs/MKBs
Deze techniek kan worden toegepast in historische omgevingen waarbij het plaatsen van pv-panelen voor het opwekken van duurzame energie geen evidentie is. De panelen worden visueel geïntegreerd in het gebouw. Winkels en restaurants, of eender welke KMO/MKB die zich in deze situatie bevindt, kunnen op de panelen in het straatbeeld passende afbeeldingen voorzien.
In totaal wordt 60 m2 aan pv panelen toegepast. Samen wekken ze ca.7050 kWh per jaar op.
